Vikipeedia:GLAM/Stosunki polsko-estońskie/10
| Artykuł 1 | Artykuł 2 | Artykuł 3 | Artykuł 4 | Artykuł 5 | Artykuł 6 | Artykuł 7 | Artykuł 8 | Artykuł 9 | Artykuł 10 |
Polscy pracownicy w Estonii[muuda lähteteksti]
Według W. Ziemlewicza, szefa Polskiego Związku Narodowego w Estonii w 1930 r. w Estonii żyło około 1500–2000 Polaków, z których większość przybyła do Estonii przed lub w czasie pierwszej wojny światowej jako rzemieślnicy i robotnicy. Niemniej jednak stosunki gospodarcze i handlowe między Polską a Estonią były jeszcze w powijakach.
Estońsko-polskie stosunki gospodarcze zaczęły się poprawiać w latach 30. XX wieku, a widać w tym splot kilku sprzyjających okoliczności. Po pierwsze, w 1928 r. podpisano umowę handlową między Polską a Estonią, której brak utrudniał dotąd rozwój współpracy. Z drugiej strony Wielki Kryzys w 1929 r. wymusił zmianę w ówczesnych stosunkach gospodarczych Estonii (np. z Europą Zachodnią). Wreszcie kraje od Finlandii po Polskę starały się poprawić stosunki polityczne i gospodarcze z sąsiadami w dwudziestoleciu międzywojennym, aby wzmocnić swoje bezpieczeństwo. Chociaż na poziomie politycznym próba się nie powiodła, można powiedzieć, że stosunki gospodarcze poprawiły się do 1939 r.
Co więcej, estońska gospodarka zaczęła się intensywnie rozwijać w drugiej połowie lat trzydziestych. Zapotrzebowanie na siłę roboczą wzrosło zarówno na poziomie krajowym, jak i w lepiej prosperujących gospodarstwach. W tym miejscu widać również zbieżność dwóch aspektów: wzrostu produkcji rolnej (który w pewnym sensie spowodowany był działaniami państwa) i urbanizacji. Zatem kraj stanął przed problemem: jak rozwiązać rosnący niedobór siły roboczej?
Po długich dyskusjach i korespondencji z Polską, Łotwą i innymi zagranicznymi partnerami, głowa państwa estońskiego, Konstantin Päts, podpisał 8 grudnia 1937 r. umowę między Estonią a Polską o zatrudnieniu polskich robotników rolnych, w wyniku której kilka tysięcy polskich pracowników przybyło do Estonii. Łotwa miała już odpowiednie doświadczenie, więc w szczególności oczekiwano jej pomocy. Strefa Schengen była wciąż odległą przyszłością, a przejście graniczne nie było tak dostępne jak dzisiaj. Estończycy i Polacy musieli zatem uzgodnić kwestie transportu z krajami sąsiadującymi.
W odniesieniu do polskich pracowników rolnych zastosowano treść porozumienia z Estońskimi Warsztatami Rolniczymi, które wydano równolegle w języku estońskim i polskim. Określono warunki umowy, takie jak godziny pracy, płace, ubezpieczenie i świadczenia socjalne.
A co było szczególnego w tej umowie? Stanowiła, że polscy pracownicy nie mogą otrzymywać niższych wynagrodzeń niż pracownicy lokalni. Oprócz wynagrodzenia pracodawca musiał bezpłatnie zaoferować „wygodne i ciepłe mieszkanie” oraz „łóżko z workiem wypełnioną czystym sianem lub słomą”. Pracodawca był również zobowiązany do pokrycia kosztów podróży i opieki medycznej w razie potrzeby. Ponadto Polacy mieli dni wolne od pracy np. w polskie święta państwowe 3 maja i 11 listopada. Estońscy pracodawcy musieli również wziąć pod uwagę tradycje i święta polskiego Kościoła katolickiego.
Opinia publiczna zadawała sobie jednak pytanie, czy rzeczywiście istniała potrzeba dodatkowej siły roboczej. Na łamach gazety Tööliskoja Teataja opublikowano w sierpniu 1937 r. następujący komentarz: „liderzy naszych farmerów nie ukrywają, że nie brakuje im pracowników /.../. A. Jürman, przewodniczący Warsztatów Rolniczych, powiedział otwarcie podczas ostatniego walnego zgromadzenia Warsztatów Rolniczych, że sprowadzenie polskich robotników rolnych spełniło swój cel, ponieważ pomogło zmniejszyć żądania płacowe estońskich robotników rolnych ”.
Bibliografia[muuda lähteteksti]
- Umowa o pracę dla polskich robotników rolnych w Estonii. Dostępne w zasobach DIGAR.
- Estońskie Archiwa Narodowe.
- Uus Eesti, nr 53, łk 24. 23. lutego 1939.