Vikipeedia:GLAM/Stosunki polsko-estońskie/7
Artykuł 1 | Artykuł 2 | Artykuł 3 | Artykuł 4 | Artykuł 5 | Artykuł 6 | Artykuł 7 | Artykuł 8 | Artykuł 9 | Artykuł 10 |
Polsko-estońskie więzi kulturowe[muuda lähteteksti]
W dwudziestoleciu międzywojennym, zarówno w Polsce, jak i w Estonii, funkcjonowały wzajemne towarzystwa przyjaźni. Członkowie Polsko-Estońskiego Towarzystwa Przyjaźni odwiedzili Estonię we wrześniu 1933 i maju 1934 roku. Eesti Kultuurfilm przygotował na temat drugiej z tych wizyt swoją pierwszą cotygodniową kronikę filmową.
Jednym z najważniejszych promotorów polsko-estońskich związków kulturowych w okresie międzywojennym był Jerzy Kapliński, ojciec estońskiego pisarza Jaana Kaplinskiego. Prowadził on na Uniwersytecie w Tartu wykłady na temat języka polskiego i polskiej literatury. Założył Stowarzyszenie Polsko-Estońskie i promował tłumaczenia polskiej literatury na język estoński. Kapliński wygłosił szereg odczytów o polskich pisarzach oraz napisał wstępy do tłumaczonych przez siebie książek. Jego artykuły dotyczące literatury polskiej były publikowane w estońskich mediach, między innymi w magazynie „Looming”.
W marcu 1930 roku, podczas Estońskiego Tygodnia Literatury „największy pisarz współczesnej Polski” (Päevaleht, 2 marca 1930) Juliusz Kaden-Bandrowski odwiedził Tallinn i Tartu. Kaden-Bandrowski przedstawił estońskiej publiczności bieżącą sytuację polskiej literatury. Uważał, że w tamtym okresie literatura była w Polsce „najbardziej masową formą sztuki”, zaś teatr najbardziej zaawansowaną formą literatury.
W czasie radzieckiej okupacji Estonii związki kulturowe z Polską nie zanikły. W 1958 roku powstało Estońskie Towarzystwo Pogłębiania Przyjaźni i Więzi Kulturowych z Zagranicą (VSKAEÜ). W 1975 roku w ramach tej organizacji powołana została estońska filia Towarzystwa Przyjaźni Polsko-Radzieckiej.
Po upadku ZSRR relacje kulturowe pomiędzy Polską a Estonią były bardzo zażyłe. W lipcu 1992 roku rządy obu państw podpisały porozumienie o współpracy, mające na celu pogłębienie więzi kulturalnych i naukowych. Towarzystwo Przyjaźni Polsko-Estońskiej działa w Polsce od 1993 roku, łącząc ze sobą ludzi zainteresowanych Estonią oraz organizując wydarzenia kulturalne i ekonomiczne.
Współpraca kulturalna Polski i Estonii była szczególnie intensywna w dziedzinie muzyki. Międzynarodowy Konkurs Chopinowski dla młodych pianistów jest organizowany w ramach estońsko-polskiej współpracy od 1997 roku. Konkurs ten jest inicjatywą na wysokim poziomie, cieszącą się międzynarodowym uznaniem – w 2018 roku brało w nim udział 53 młodych muzyków z 15 krajów. Spośród estońskich kompozytorów Jüri Reinvere studiował w Polsce, na Uniwersytecie Muzycznym Fryderyka Chopina. W październiku 2018 roku Arvo Pärt otrzymał w Polsce dwa honorowe odznaczenia – złoty medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis” oraz doktorat honoris causa Uniwersytetu Muzycznego Fryderyka Chopina.
Polacy i Estończycy wzajemnie tłumaczyli literaturę drugiej strony na swój język. Prace estońskich pisarzy, takich jak A.H.Tammsaare, Jaan Kross i Mati Unt zostały przetłumaczone na język polski. Głównym tłumaczem z polskiego w Estonii jest Hendrik Lindepuu. W 2019 roku w Krakowie otrzymał on Nagrodę Transatlantyk – najważniejsze i najbardziej prestiżowe polskie wyróżnienie przyznawane tłumaczom. Przełożył on prace Marcina Świetlickiego, Olgi Tokarczuk, Sławomira Mrożka i wielu innych polskich pisarzy na język estoński. Anna Michalczuk tłumaczy na język polski estońską literaturę dla dzieci, przełożyła między innymi książkę „Oskar i rzeczy” autorstwa Andrusa Kivirähka.
15 marca 2001 roku zostało oficjalnie zarejestrowane przez sąd Stowarzyszenie Pro Estonia. Jednak starania, aby utworzyć organizację skupiającą miłośników Estonii, zostały podjęte już kilka miesięcy wcześniej. W rezultacie współpracy grupy studentów i absolwentów Katedry Etnologii i Antropologii Kulturowej Uniwersytetu Warszawskiego z Ambasadą Republiki Estońskiej w Warszawie, w październiku 2000 roku wypracowano kształt i podstawowe cele przyszłego stowarzyszenia. Głównym celem stowarzyszenia jest promocja Estonii oraz współpracy polsko-estońskiej poprzez organizowanie imprez kulturalnych, wydawanie publikacji, organizację wystawy fotograficznych, festiwali filmowych itd.
Bibliografia[muuda lähteteksti]
- Juliusz Kaden-Bandrowski Poola kirjanduslikust tänapäevast. Päevaleht, nr 60, s. 3. 2 marca 1930 (dostępne na DIGAR)
- Külalised Poolast. Päevaleht, nr 247, s. 1. 11 września 1933 (dostępne na DIGAR)
- Kutse, PEN- Klubi juhatuselt… . Dostęp 19 czerwca 2020
- Estonian-Polish Cultural Relations. Dostęp 19 czerwca 2020
- Välismaaga Sõpruse ja Kultuurisidemete Arendamise Eesti Ühing. Dostęp 20 czerwca 2020
- Kultuuri- ja haridussuhted. Dostęp 22 czerwca 2020
- Bilateral agreements. Dostęp 22 czerwca 2020
- Jerzy Kaplinski… . Dostęp 22 czerwca 2020
- Patronaty Stowarzyszenia Pro Estonia. Dostęp 23.07.2020